Kanker en immuunsysteem wat voeding écht kan betekenen

Door Jan Duymelinck | Natuurlijke Gezondheid | 27 mei 2025

Kanker en immuunsysteem zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Kanker is niet zomaar een ontspoorde cel het is een meester in misleiding die erin slaagt het afweersysteem te ontwijken. Maar wie begrijpt hoe dit proces werkt, ziet ook nieuwe mogelijkheden voor ondersteuning onder andere via voeding en leefstijl.

Wat gebeurt er in het lichaam?

De strijd tegen kanker begint in ons lichaam vaak al lang voordat we weten dat er iets aan de hand is. Elke dag ontstaan er duizenden fouten tijdens de vernieuwing en het herstel van lichaamscellen. Gelukkig beschikt ons lichaam over geavanceerde herstelmechanismen, zoals DNA-reparatie, immunologische bewaking en angiogenese een proces dat bestaat uit het vormen van nieuwe haarvaten om weefsel van voedingsstoffen te voorzien.

Wanneer deze processen optimaal functioneren, worden foutieve cellen snel opgespoord en opgeruimd. Maar onder invloed van factoren zoals chronische ontsteking, toxines, veroudering, erfelijke belasting of een tekort aan essentiële voedingsstoffen, kunnen diezelfde herstelmechanismen verzwakken. Hierdoor kan een gemuteerde cel ontsnappen aan vernietiging en zich ongecontroleerd beginnen delen met als gevolg het begin van een tumor.

Immuunremming hoe kankercellen zich verbergen

Een van de meest indrukwekkende ontdekkingen in het kankeronderzoek is dat tumorcellen het immuunsysteem kunnen manipuleren.

Wanneer ons lichaam een infectie bestrijdt, schakelt het afweersysteem naar een hogere versnelling. Zodra de dreiging is verdwenen, activeren cellen immuuncontrolepunten waaronder eiwitten zoals PD-1 en CTLA-4 die fungeren als een “rem” om de ontstekingsreactie weer af te zwakken en schade aan gezond weefsel te voorkomen. Dit is cruciaal voor homeostase.

Kankercellen misbruiken dit mechanisme door valse ‘stop’-signalen te sturen via bijvoorbeeld PD-L1, waarmee ze T-cellen ontmoedigen om in actie te komen. Tegelijkertijd zenden ze chemische signalen uit om angiogenese te stimuleren, zodat ze zelf voorzien blijven van zuurstof en voedingsstoffen.

Zo blijven ze onzichtbaar en kunnen ze ongehinderd doorgroeien vaak tot het te laat is en de tumor groot genoeg is om zichtbaar te zijn via medische beeldvorming.

Kanker en immuunsysteem waarom die herkenning zo moeilijk is

Lang werd aangenomen dat het immuunsysteem kankercellen niet kan aanvallen omdat het lichaamseigen cellen zijn dus geen indringers zoals virussen of bacteriën. Omdat ze voor 99% op gezonde cellen lijken, worden ze nauwelijks als gevaar herkend door de T-cellen, de frontlinie van ons afweersysteem.

Tot in de jaren ’80 werden onderzoekers die suggereerden dat het immuunsysteem wél tegen kanker kon worden ingezet, weggezet als buitenstaanders. Pas na decennia van onderzoek en klinische testen volgde de doorbraak: de ontdekking van checkpointremmers.

De doorbraak checkpointremmers

Checkpointremmers zijn geneesmiddelen die de misleidende signalen van kankercellen blokkeren. Ze schakelen de “uitknop” uit die tumoren gebruiken om het immuunsysteem af te remmen. Hierdoor worden T-cellen weer actief, en kunnen ze de tumorcellen herkennen en aanvallen.

Deze revolutionaire therapie heeft geleid tot belangrijke vooruitgang bij onder andere melanoom, longkanker en blaaskanker. Het vormt vandaag de dag een van de belangrijkste strategieën binnen de immuno-oncologie.

Voeding onmisbare schakel in immuniteit en herstel

Toch blijft één waarheid overeind en dat is dat geen enkel leger kan vechten zonder brandstof. Het immuunsysteem functioneert alleen goed wanneer het lichaam in een goede voedings- en leefomgeving verkeert.

Een optimaal werkend afweersysteem vraagt om:

• voldoende antioxidanten zoals vitamine C, E en selenium;
• essentiële vetzuren zoals omega 3 (EPA/DHA);
• fytonutriënten uit groenten, fruit, kruiden en specerijen;
• en een ontstekingsremmend leefpatroon met voldoende slaap, beweging en stressbeheersing.

Een chronisch tekort aan deze stoffen verstoort het zelfherstellend vermogen. Niet alleen voor wie ziek is, maar ook ter preventie, zoals in scholen of bij langdurige werkstress.

Preventie begint op school en werkvloer

Het ondersteunen van immuniteit is relevant op elk niveau:

• In scholen: waar kinderen veerkracht ontwikkelen die hen levenslang beschermt.

• In bedrijven: waar burn-out en chronische klachten vaak beginnen bij cellulaire disbalans.

• In instellingen: waar preventieve zorg het verschil maakt in kosten en levenskwaliteit.

Daarom biedt Natuurlijke Gezondheid educatieve workshops en advies rond voeding en vitaliteit voor wie verantwoordelijkheid draagt over groepen mensen.

Slotgedachte

De medische wereld boekt vooruitgang in kankerbehandeling, maar tegelijk groeit het besef dat preventie begint bij onszelf: in wat we eten, hoe we rusten, en hoe we leven. Begrijpen hoe kanker het immuunsysteem beïnvloedt, is een eerste stap.

Wil je als school, instelling of bedrijf een sterker preventiebeleid voeren?
Ontdek hoe voeding, rust en kennis het verschil maken.

natuurlijkegezondheid.be/contact

📚 Wetenschappelijke bronnen

• Pardoll, D.M. (2012). The blockade of immune checkpoints in cancer immunotherapy. Nature Reviews Cancer, 12(4), 252–264.
• Sharma, P., & Allison, J.P. (2015). The future of immune checkpoint therapy. Science, 348(6230), 56–61.
• Calder, P.C. (2020). Nutrition, immunity and COVID-19. BMJ Nutrition, Prevention & Health, 3(1), 74–92.
• Pardoll, D.M. (2012). The blockade of immune checkpoints in cancer immunotherapy. Nature Reviews Cancer, 12(4), 252–264.
• Sharma, P., & Allison, J.P. (2015). The future of immune checkpoint therapy. Science, 348(6230), 56–61.
• Calder, P.C. (2020). Nutrition, immunity and COVID-19. BMJ Nutrition, Prevention & Health, 3(1), 74–92.