Cholesterol en Gezondheid Waarom het Vetsysteem Belangrijker is dan de Stof Zelf

Cholesterol en Gezondheid

Waarom het Vetsysteem Belangrijker is dan de Stof Zelf

Door Jan Duymelinck, voedingsdeskundige | 02 mei 2025

Cholesterol en vettransport zijn vaak verkeerd begrepen. Jarenlang werd cholesterol als de grote boosdoener gezien, maar vandaag weten we dat het vettransportsysteem in ons lichaam een veel grotere rol speelt in hart- en vaatziekten.

Cholesterol en vettransport herbekeken

Cholesterol kreeg jarenlang een slechte naam. Volgens oude voedingsrichtlijnen was het dé oorzaak van hartproblemen, en dus werd vetrijke voeding massaal afgeraden. Maar vandaag weten we beter want cholesterol is geen vijand, maar essentiële onderdelen van een gezond lichaam.

Wist je dat cholesterol nodig is voor de aanmaak van hormonen, vitamine D, celmembranen én galzouten? Je lever produceert het zelfs zelf en past die aanmaak slim aan op basis van wat je via voeding binnenkrijgt. Ons lichaam regelt dat dus bijzonder efficiënt tenzij het transportsysteem in de war raakt. Want het probleem zit niet in de stof zelf, maar in de manier waarop cholesterol en andere vetten door je bloed worden vervoerd.

Cholesterol en vettransport het verschil met lipoproteïnen

Het is belangrijk om cholesterol niet te verwarren met lipoproteïnen dit zijn de ‘vervoersmiddelen’ in onze bloedbaan. Deze lipoproteïnen vervoeren een hele reeks vetstoffen, waaronder niet enkel cholesterol, maar ook triglyceriden nodig voor energie-opslag en fosfolipiden als onderdeel van celwanden. Je hebt ook de vrije vetzuren dit zijn losse vetmoleculen maar gebonden aan albumine en niet aan lipoproteïne. Omega 3 en omega 6 zijn essentiële vetzuren, dat betekent dat je lichaam ze niet zelf kan aanmaken je moet ze dus uit voeding halen. Ze maken deel uit van de vrije vetzuren én van de vetten die in lipoproteïnen worden vervoerd.

Cholesterol	Vetachtige stof, noodzakelijk voor lichaamsfuncties
Lipoproteïnen	Transportpakketjes van vetten, eiwitten in het bloed en zelfs vitamine E

Je lichaam gebruikt verschillende soorten lipoproteïnen:

LDL (low-density lipoproteïne) vervoert vetstoffen waaronder ook cholesterol van de lever naar de cellen.
HDL (high-density lipoproteïne) haalt overtollige vetten terug naar de lever. Wordt ook wel het “goede cholesterol” genoemd, maar eigenlijk is HDL een transporteiwit dat helpt om overtollig vet en cholesterol op te ruimen uit je bloedvaten. Zie het als de opruimdienst van je bloedsomloop.

Denk aan LDL als de bezorgdienst, en HDL als de ophaaldienst.

Wanneer ontstaat er een probleem?

Zolang dit lipidenverkeer goed verloopt, is er geen probleem. Maar risicofactoren kunnen het systeem verstoren:

Te veel kleine, oxidatiegevoelige LDL-deeltjes (Vooral snelle suikers zoals frisdrank, snoep, wit brood)
Chronische ontsteking of beschadiging van bloedvaten (ongezonde voeding, roken, hoge bloedsuiker, stress of een zittende levensstijl)
Te weinig HDL-activiteit betekent dat je lichaam niet goed in staat is om overtollig cholesterol en vet uit je bloedvaten op te ruimen. Hierdoor kunnen schadelijke stoffen zich opstapelen en het risico op hart- en vaatziekten verhogen.

Het is dus niet cholesterol op zich, maar de combinatie van ontsteking, transportverstoring en leefstijl die risico’s geeft.

Hoe houd je je vetvervoer gezond?

Wil je je cholesterolwaarden en vooral je lipidenbalans ondersteunen? Focus dan op het geheel van je levensstijl:

Eet gezonde vetten: zoals in noten, olijfolie, avocado en vette vis
Vermijd transvetten en bewerkte voeding: deze verhogen ontsteking
Beweeg regelmatig: verhoogt HDL en verbetert bloedvaten
Beperk chronische stress: want stress verstoort vetstofwisseling
Laat je waarden testen: vooral als je genetisch gevoelig bent of klachten hebt

Let op want ongeveer 15 tot 25% van de mensen zijn ‘hyperresponders’. Zij reageren sterker op cholesterolrijke voeding, maar vaak stijgt bij hen ook HDL mee wat het risico weer balanceert.

Cholesterol als bouwsteen, geen boeman

Cholesterol en vettransport wordt vaak als boosdoener gezien, maar het is in werkelijkheid een essentiële helper. Pas als de balans in vettransport verstoord raakt, kunnen er problemen ontstaan zoals aderverkalking (atherosclerose).

Besef dus goed dat een goed werken transportsysteem belangrijk is en niet zozeer de vetstof. Je bloedwaarden vertellen een verhaal, maar de context van je voeding, beweging, stressniveau en genetische aanleg bepalen wat het lichaam met cholesterol doet.

Conclusie

Cholesterol is geen vijand, maar een natuurlijke bondgenoot. Door te focussen op je lipidenverkeer, ontstekingsniveaus en algehele gezondheid, houd je jouw hart en vaten in balans.

Wil je meer inzicht in cholesterol, voeding en gezondheid in je bedrijf, keuken of school?

Bezoek natuurlijkegezondheid.be/contact

Voor: