Feiten & Fabels: zijn ‘geredde bananen’ ook gezond?
Door Jan Duymelinck | Natuurlijke Gezondheid | 19 december 2025
Duurzaam verhaal, gezond product? Niet automatisch.
De laatste jaren verschijnen steeds meer producten die zich profileren als duurzaam, no-waste en bewust. Een vaak aangehaald voorbeeld zijn bakproducten op basis van zogenoemde ‘geredde bananen’ Het is een term die vooral gebruikt wordt in het duurzame marketingverhaal van merken zoals Bakers & Bananas.
De kernvraag is simpel, maar wordt zelden eerlijk gesteld:
gaat dit over gezondheid of vooral over marketing?
Zoals zo vaak ligt het antwoord niet in het verhaal, maar in de samenstelling. Wie dat onderscheid niet scherp ziet, verwart duurzaamheid met gezondheid. Dit is een denkfout die ik ook in andere contexten toelicht, onder meer in mijn blog over melk en “The China Study” Feit of Fabel
FEIT 1 – Voedselverspilling verminderen is zinvol
Daar bestaat geen discussie over. Het weggooien van perfect eetbare bananen is ecologisch en economisch onverdedigbaar. Hergebruik:
- verlaagt afval
- vermindert transportverliezen
- past binnen een circulaire voedselketen
Dat noemen we duurzaam denken.
Maar duurzaamheid en gezondheid zijn geen synoniemen.
FABEL 1 – Fruit in een product maakt het product gezond
Hier gaat het mis.
Bananenpuree in bakproducten:
- levert vooral suikers (glucose en fructose)
- bevat nauwelijks intacte vezelstructuren
- gedraagt zich metabool eerder als een zoetstof dan als fruit
Een banaan eten is niet gelijk aan bananenpuree verwerken in een koek, cake of snack.
De voedselmatrix van het fruit (kauwen, vezels, verzadiging) verdwijnt grotendeels.
FEIT 2 – ‘Natuurlijk’ betekent niet automatisch gezond
“Natuurlijke bananenpuree” klinkt geruststellend, maar:
- het blijft een geconcentreerde suikerbron
- wordt vaak gebruikt als vervanging van geraffineerde suiker, niet om zoetheid te verminderen
- verhoogt nog steeds de glycemische belasting
Het lichaam maakt geen moreel onderscheid tussen:
- suiker uit honing
- suiker uit banaan
- suiker uit siroop
Het gaat om hoeveelheid, context en frequentie.
FABEL 2 – Duurzaam is beter voor je lichaam
Dit is een klassieke health halo:
“Het is duurzaam, dus het zal wel gezond zijn.”
Maar een ultrabewerkt product blijft ultrabewerkt, ook als het:
- voedsel redt
- reststromen gebruikt
- een sympathiek verhaal vertelt
Gezondheid wordt bepaald door:
- nutriëntdichtheid
- vezelkwaliteit
- verzadiging
- impact op bloedsuiker en microbioom
Niet door het marketingnarratief.
FEIT 3 – Het is vooral een functioneel ingrediënt
Bananenpuree wordt gebruikt omdat het:
- zoet is
- bindt
- vocht vasthoudt
- smaken maskeert
Dat is vooral technologisch slim maar nutritioneel beperkt. Het is dus niet “slecht”, maar ook geen gezondheidsingrediënt.
De eerlijke balans
Pluspunten
- minder voedselverspilling
- beter dan weggooien
- ecologisch relevant
Maar
- geen gezondheidsclaim waard
- geen vrijgeleide voor overconsumptie
- geen vervanging voor volwaardig fruit
Conclusie
Dit is geen gezondheidsproduct met een duurzaam verhaal.
Het is een duurzaam product met een marketinglaagje gezondheid.
En dat verschil doet ertoe.
Als consument en zeker als professional beoordeel je dit soort producten beter:
- zoals elk ander bakproduct
- op basis van samenstelling
- niet op basis van slogans
Kerstboodschap – bewust, niet blind
In een periode waarin tafels gevuld zijn en verhalen warm klinken, is dit misschien de belangrijkste boodschap:
Kerst draait niet om perfect eten,
maar om bewust kiezen.
Geniet, deel, vier feestelijk maar blijf kritisch.
Gezondheid vraagt geen dogma’s, wel inzicht elke dag en bij elke maaltijd.
Fijne feestdagen
en een nieuw jaar met minder slogans en meer begrip.
📚Bronnen (APA)
- Fardet, A., & Rock, E. (2020). Ultra-processed foods and food system sustainability: what are the links? Public Health Nutrition, 23(16), 2932–2945.
- Jenkins, D. J. A., et al. (2002). Glycemic index: overview of implications in health and disease. American Journal of Clinical Nutrition, 76(1), 266S–273S.
- Monteiro, C. A., et al. (2019). Ultra-processed foods: what they are and how to identify them. Public Health Nutrition, 22(5), 936–941.
- Woolnough, J. W., et al. (2021). Food structure, digestion and glycaemic response. Nutrition Research Reviews, 34(2), 225–244.