Queuine: Een Nieuw Ontdekte Stof en Essentieel voor Ons Lichaam

Door Jan Duymelinck, voedingsdeskundige 29 maart 2025

Inleiding

In de wereld van voeding en gezondheid wordt regelmatig nieuwe kennis opgedaan. Eén van de minder bekende, maar mogelijk essentiële voedingsstoffen is queuine. Deze stof speelt een cruciale rol bij de stabiliteit van RNA en de eiwitsynthese in ons lichaam. Hoewel onderzoek nog gaande is, blijken zowel voeding als darmbacteriën bij te dragen aan onze queuine-opname.

Queuine werd voor het eerst ontdekt in studies naar transfer-RNA (tRNA), een type RNA dat essentieel is voor het transporteren van aminozuren tijdens de eiwitsynthese. De rol van queuine binnen dit proces bleek significant, omdat het bijdraagt aan de stabiliteit van tRNA en daarmee een cruciale functie vervult in de eiwitproductie van ons lichaam.

Bronnen van Queuine

Een interessant kenmerk van queuine is dat het lichaam deze stof zelf niet kan aanmaken. Dit betekent dat we volledig afhankelijk zijn van onze voeding en onze darmbacteriën om queuine binnen te krijgen. Hoewel nog niet alles bekend is over specifieke voedingsbronnen, zijn er wel enkele aanwijzingen:

1. Dierlijke producten:

• Vlees: Rundvlees, varkensvlees en gevogelte bevatten waarschijnlijk queuine.
• Lever: Vooral runderlever wordt gezien als een rijke bron.
• Vis en zeevruchten: Mogelijk in kleinere hoeveelheden aanwezig.

2. Plantaardige producten:

• Voor zover bekend, komen directe queuinebronnen niet veel voor in plantaardige voeding.

3. Darmbacteriën:

• Bepaalde bacteriën in onze darm kunnen queuine synthetiseren. De hoeveelheid queuine die via darmbacteriën wordt geproduceerd, hangt sterk af van je darmflora en voedingspatroon.

Darmbacteriën die Queuine Produceren

Queuine wordt niet door menselijke cellen geproduceerd, maar door bepaalde darmbacteriën. Deze bacteriën kunnen queuine synthetiseren en overdragen aan de gastheer (de mens) via hun metabolieten. Hoewel er nog steeds onderzoek gaande is naar de exacte rol van specifieke bacteriën, zijn er enkele bacteriesoorten geïdentificeerd die betrokken zijn bij de productie van queuine:

• Bacteroides spp.: Veelvoorkomende bacteriën in de menselijke dikke darm, betrokken bij de afbraak van complexe koolhydraten en vezels.
• Fusobacterium spp.: Komt vaak voor in het spijsverteringskanaal en speelt een rol bij eiwitafbraak.
• Clostridium spp.: Een diverse groep bacteriën, waarvan sommige soorten queuine kunnen produceren.
• Prevotella spp.: Worden geassocieerd met een vezelrijk dieet en spelen een rol bij de afbraak van plantaardige vezels.
• Lactobacillus spp.: Hoewel ze niet rechtstreeks queuine produceren, kunnen ze bijdragen aan het metabolisme van verbindingen die nodig zijn voor de queuineproductie.

Hoe kunnen we deze bacteriën stimuleren?

Om de productie van queuine door deze bacteriën te bevorderen, is het belangrijk om:

1. Vezelrijk voedsel te eten (groenten, fruit en volle granen).
2. Gefermenteerde producten te consumeren (zoals yoghurt, kefir en zuurkool).
3. Prebiotische voedingsvezels binnen te krijgen (zoals inuline en fructo-oligosachariden).
4. Variatie in voeding aan te houden, wat de diversiteit van de darmflora bevordert.

Waarom is Queuine Belangrijk?

Hoewel de precieze werking van queuine nog onderwerp is van wetenschappelijk onderzoek, zijn er wel enkele functies geïdentificeerd die deze stof bijzonder maken:

• Stabiliteit van transfer-RNA: Queuine helpt bij het correct functioneren van de eiwitsynthese door stabiliteit te bieden aan tRNA-moleculen. Deze moleculen zijn de “bezorgers” die ervoor zorgen dat de juiste aminozuren bij elkaar worden gebracht tijdens de eiwitsynthese. Queuine helpt bij het stabiliseren van tRNA, waardoor de eiwitproductie goed verloopt.
• Darmgezondheid: Er zijn aanwijzingen dat queuine bijdraagt aan de stabiliteit van darmcellen, wat de algehele darmgezondheid kan ondersteunen.
• Antioxidantwerking: Mogelijk helpt queuine bij het bestrijden van oxidatieve stress, hoewel dit nog verder onderzocht moet worden.

Conclusie

Queuine is een intrigerende voedingsstof die steeds meer aandacht krijgt binnen de voedingswetenschap. Aangezien het lichaam zelf geen queuine kan produceren, zijn we afhankelijk van dierlijke voedingsbronnen en onze darmbacteriën om deze stof binnen te krijgen. Hoewel er nog veel te ontdekken valt, wijzen de eerste onderzoeken erop dat queuine een essentiële rol speelt in de eiwitsynthese, darmgezondheid en mogelijk ook als antioxidant.

Met de voortgang van wetenschappelijk onderzoek zullen we ongetwijfeld meer leren over de waarde en het belang van queuine in onze voeding en gezondheid.

Lees meer in onze blog: Essentiële voedingstoffen en hun rol

Bronnen

1. Nutrient Metabolism: Structures, Functions, and Genes – Martin Kohlmeier.
2. PubMed – Queuine, an Unusual Modified Nucleoside in Transfer RNA:
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23537903/
3. Journal of Nutrition – Queuine and Its Role in Human Health:
   https://academic.oup.com/jn/article/150/5/1082/5804520
4. Microbial Production of Queuine:
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3806045/
5. Queuine and tRNA Modification – Nucleic Acids Research:
   https://academic.oup.com/nar/article/44/1/437/2468284

6. Queuine, a bacterial hypermodified nucleobase present in eukaryotic tRNA:
   PubMed – PMC3306619
7. Role of the Gut Microbiota in the Production of Queuine and Its Contribution to Host Physiology:
   PubMed – 30087428